In plaats van te focussen op kandidaten die al lang meedraaien, kan Omtzigt niet anders dan voorbij deze wat verouderde voorwaarden kijken.
Ik schreef eerder al over de zogenaamde ‘diversiteitsschuld’, een concept uit de startup-wereld. Hiermee wordt het probleem aangeduid dat als je in het begin weinig diversiteit in je team hebt, het moeilijker is om divers talent te rekruteren wanneer je bedrijf groeit. In de context van de opkomst van de BBB riep ik Caroline van der Plas op om het vraagstuk gender binnen haar partij zowel belangrijk als urgent te maken. Laten we zeggen dat het nog valt te bezien of ze naar mijn goedbedoelde advies luisterde.
Met nieuwe partijen die opkomen als paddenstoelen dan ook nog even wat goedbedoeld advies voor het team van Pieter Omtzigt’s Nieuw Sociaal Contract. Een nieuwe partij is bij uitstek de plek om de weeffouten van bestaande partijen en hun ingesleten patronen niet te herhalen. You live and you learn!
Er is namelijk goed nieuws. Onderzoek liet al zien dat gender in selectieprocedures voor kieslijsten formeel én informeel een belangrijke rol speelt. De drie belangrijkste manieren waarop gender ‘stiekem’ een belangrijke rol speelt is omdat partijen in selectie willen dat mensen allang lid zijn van de partij, liefst ook al lokale ervaring hebben, en ze geven, bewust of niet, een bonus aan zittende politici. Voor politici (vaak mannen) die al actief zijn is het dus relatief makkelijk om steeds hernoemd te worden. Dit allemaal grotendeels ten nadele van vrouwen.
Wat wil het lot? Geen van deze punten gaat strikt genomen tot nu toe op voor een nieuwe partij zoals Nieuw Sociaal Contract. Mooi moment om schoon schip te maken. In werving en selectie voor de kieslijst is het belangrijk om eerst ervoor te zorgen dat er zowel mannen als vrouwen evenredig vertegenwoordigd zijn. En dat het hier gaat om ‘verkiesbare’ plekken. Hoewel Omtzigt zelf al aantoonde dat ook een ‘onverkiesbare’ plek tot een zetel in de Tweede Kamer kan leiden. Maar dit zijn uitzonderingen.
Wat moet Omtzigt dan doen? Zoals het lijkt mogen mensen zich nu nog vrij opgeven voor de kieslijst. Ik zou juist vrouwen oproepen dat meteen te doen. Hoewel actieve diverse werving wellicht niet op de to-do-list van een startende partij staat (alweer: wel belangrijk, niet urgent) kan Omtzigt ook zonder actieve werving waarschijnlijk rekenen op een hele hoop sollicitatiebrieven. Dat is de kracht van zijn populaire en flink gemediatiseerde gooi naar de macht.
Wat er dan gebeurt is essentieel. In plaats van te focussen op kandidaten die al heel lang in zijn, of een andere, partij meedraaien, met veel ervaring, kan Omtzigt niet anders dan voorbij deze toch wat verouderde voorwaarden kijken. Wat kan dat opleveren: een commitment van een evenwichtige lijst, wat betreft gender, maar ik denk ook aan leeftijd, zeker ook regio, achtergrond. Dat kan een écht statement zijn voor een nieuw sociaal contract.